Denkvoer: Boeren met pit
Groentekwekerij Smits was lange tijd een begrip in de preiteelt met wel 90 hectare preigrond. Om nieuwe mogelijkheden te verkennen werd de prei tijdens de workshop in de hoofdrol gezet. Na een aantal tegenvallende jaren werd echter besloten om de transitie in te zetten van intensieve tuinbouw naar een teelt die voor Nederland uniek is.
Gert Smits is groenteteler in hart en nieren en besloot zich samen met zijn zoon Edwin verder te verdiepen in de oliepompoenenteelt. Ze vroegen zich af: ‘Waarom zouden we pompoenpitten uit Oostenrijk en China importeren terwijl we ze ook zelf kunnen produceren?’ Zelf ben ik gefascineerd door nieuwe gewassen en pionierende boeren. Pompoenpitten zijn hoog in voedingswaarde en daarmee een verrijking binnen een plantaardig dieet.
Oliepompoenen
Groentekwekerij Smits behoort inmiddels tot de eerste grootschalige oliepompoenteler van Nederland met een teelt van wel 50 hectare. De naam zegt het al, de pit van de oliepompoen heeft een hoog oliegehalte waardoor de pompoen alleen voor de pit wordt geteeld. Het vruchtvlees blijft na het oogsten op het land liggen. Het bevat voedingsstoffen die ten goede komen aan het bodemleven. Het vruchtvlees is wel eetbaar maar niet heel goed van smaak. Hoewel ik denk dat je het naast groenbemester ook kunt inzetten als materiaal of bijproduct. Dit vergt wel onderzoek, doorontwikkeling en tijd.
De pit bevat wel 37 procent eiwit en zit boordevol vezels, onverzadigde vetten en andere voedingsstoffen. Met andere woorden: van nature een gezond ingrediënt. De familie Smits teelt als eerste boerenbedrijf van Nederland specifiek pompoenpitten, en ze verwerken ze ook nog eens tot een mooi vormgegeven productreeks. Van groengouden pompoenpitolie voor op je salade tot geroosterde pompoenpitten met verrassende smaken als kaneel, honing, chili en zelfs cacao. Een heerlijke snack! Niet alleen de smaak is geweldig, ook de communicatie en verpakking zien er aantrekkelijk uit. Complimenten voor Gert en Edwin. Een mooi voorbeeld van hoe je kunt pionieren en kunt blijven aansluiten in veranderende tijden.
Vuurbonen
Naast oliepompoenen produceert groentekwekerij Smits ook vuurbonen ofwel pronkbonen (Phaseolus coccineus). Een prachtige boon waarvan de zaden paarskleurig zijn, met zwarte stippen. Voedzaam met 20 procent eiwitten en heerlijk te combineren met de pompoenolie. Gert is ook aangesloten bij de Eiwitboeren van Nederland. Dit is een producentenorganisatie van telers van vlinderbloemigen. Een nationale krachtenbundeling om vlinderbloemigen van eigen bodem toegankelijk te maken voor de consument: voor de boer, voor de bodem, voor de biodiversiteit en de burger. Van soja, lupine en kikkererwten tot witte en veldbonen.
Nu zijn bonen niet nieuw. Wel nieuw zijn de vele innovaties met bonen die vanuit de agrarische sector tot stand komen. Denk aan falafel van kikkererwten, lupinekaas of veldbonenpasta. Bij hedendaagse bonen horen ook een frisse receptuur en identiteit om zaden en bonen aan te laten sluiten op de voedseltransitie.
Ik hoop dan ook de komende tijd meer pionierende boeren te ontdekken die werken met nieuwe producten en ingrediënten. Boeren die écht het verschil maken en het lef hebben om te innoveren, ook in zwaardere tijden. Ben of ken jij zo'n boer, laat dan iets van je horen! Op mijn bord mag vanavond in ieder geval niet ontbreken: gegrilde pompoen en vuurbonensalade, afgemaakt met pompoenpitoliedressing. Gezond en lekker!
