Voedselsysteem kan uitstoot van miljarden tonnen broeikasgas verminderen

„Onze studie laat zien dat het voedselsysteem een van de belangrijkste wapens is in de strijd tegen klimaatverandering”, stelt Benjamin Z. Houlton een van de hoofdauteurs van de onlangs verschenen studie ‘Model-based scenarios for achieving net negative emissions in the food system' in een begeleidend persbericht. Momenteel draagt het voedselsysteem tussen de 21 procent en 37 procent bij aan de uitstoot van broeikasgassen. Bij ongewijzigd beleid loopt dat op met 50 tot 80 procentpunt als gevolg van de groei van de bevolking en van de welvaart.

Eetgewoonten

Verandering van eetgewoonten kan een forse bijdrage leveren aan het verminderen van de uitstoot. Als iedereen ‘flexitariër’ zou worden en zich zou houden aan het eetpatroon, zoals voorgesteld door de EAT/Lancet commissie, zou dat de uitstoot in 2050 verminderen met 8,2 miljard ton CO_2eq. Te weinig om de uitstoot van het voedselsysteem zelf te compenseren, laat staan die van broeikasgassen uit andere bronnen.

„Als mensen om willen schakelen naar een flexitarisch eetpatroon, dan is dat prima”, zegt Houlton. „Als ze het zich kunnen veroorloven. Maar als je een netto negatieve uitstoot van broeikasgassen wil realiseren, dan is dat niet voldoende. Dan moeten we zwaar inzetten op moderne technologie en beter management.”

Steenmeel

Vandaar dat de onderzoekers ook naar andere opties hebben gekeken, met name CO2-opslag (sequestratie) in bodem en vegetatie. Een van die manieren is versnelde verwering (enhanced weatherering) van steenmeel. Het toevoegen van gemalen silicaatrots aan de bodem elke vijf jaar zou enkele miljarden tonnen CO2 vastleggen als carbonaat. Ook het planten van bomen en struiken aan de rand van akkers en weilanden zou de uitstoot van 10,3 miljard ton broeikasgas kunnen compenseren. Een nauwelijks onderzochte manier van sequestratrie is het grootschalig telen van zeewier in kustwateren, om dat later af te zinken in de diepe oceaan.

Ook het toevoegen van biochar aan akkers is een vorm van koolstofopslag, maar zou ook de emissie van 2,3 miljard ton lachgas per jaar kunnen voorkomen. Andere voorbeelden van emissie vermindering zijn het toedienen van supplementen aan vee (1,7 miljard ton CO_2eq) en het gebruik van duurzaam geproduceerd waterstof voor de productie van stikstofkunstmest.

Rijk rekenen

Het lijkt alsof de onderzoekers zich rijk rekenen, zowel wat betreft vermindering van de uitstoot als wat betreft de opslag van koolstof. Wat de opslag van koolstof in zeewier betreft, verwijzen ze bijvoorbeeld naar een enkele studie en die komt tot de conclusie dat het ‘extremely unlikely’ is dat zeewierteelt zelfs maar de uitstoot uit de landbouw kan compenseren. Ook de opslag van koolstof in de bodem is gelimiteerd, zoals onlangs nog werd vastgesteld op een bodemkundig congres in Wageningen. Hetzelfde geldt voor de koolstofopslag in bomen.

Ondanks die kanttekeningen laten de onderzoekers zien dat het doel van ‘netto nul uitstoot’ uit de landbouw niet alleen bereikt kan worden door gedragsverandering, maar dat we daarvoor ook moderne technologie moeten inzetten en het beheer van de voedselketen moeten verbeteren.