Meer dan de helft van alle plant- en diersoorten woont in de bodem

De ontdekking dat meer dan de helft van de aardse biodiversiteit in de bodem leeft, werpt licht op het vitale belang van gezonde bodemecosystemen voor het behoud van de wereldwijde biodiversiteit en het welzijn van onze planeet. Door grondig onderzoek in diverse delen van de wereld kwamen wetenschappers van het Zwitsers Federaal Instituut voor Bos-, Sneeuw- en Landschapsonderzoek en de Universiteit van Zürich erachter dat in de bodem niet een kwart van de verschillende soorten huist – zoals geschat in een onderzoek daterend uit 2006 – maar meer dan de helft. Dit ondergrondse ecosysteem, dat vaak over het hoofd wordt gezien, speelt een cruciale rol in het reguleren van voedingsstoffencycli, het bevorderen van plantengroei en zelfs het beïnvloeden van het klimaat.

Honderd miljard soorten

Voor het onderzoek zijn ruwweg honderd miljard soorten gebruikt als uitgangspunt. Via theoretische berekeningen en gegevensanalyse is bepaald welk deel van deze soorten in de bodem leeft. Onder 'bodemsoorten' vallen organismen die in, op of gedurende een deel van hun levenscyclus in de bodem aanwezig zijn. De onderzoekers hebben ontdekt dat de bodem de thuisbasis is van 90 procent van de schimmels, 85 procent van de planten en meer dan 50 procent van de bacteriën. Zoogdieren leven het minst in de bodem; slechts 3 procent woont ondergronds. Ter vergelijking zijn andere habitats onderzocht, waaronder mariene en zoetwatergebieden, de oceaanbodem, de lucht en de stedelijke omgevingen.

Een belangrijke kanttekening is de aanzienlijke foutmarge van 15 procent bij deze schatting. Dit betekent dat de gedane voorspelling theoretisch gezien tussen de 44 en 74 procent kan liggen. Voor bepaalde groepen, zoals bacteriën, was het bereik van de schattingen zelfs groter; variërend van 22 tot 89 procent van de soorten die in de bodem leven. Hoofdonderzoeker Mark Anthony benadrukte daarom dat deze schatting een eerste poging is om de wereldwijde biodiversiteit te begrijpen; zij het dus met een aanzienlijke onzekerheid in de schattingen. Ondanks de foutmarge tonen de resultaten het grote belang aan van de bescherming van het bodemleven; vooral in het licht van de huidige biodiversiteits- en klimaatcrises.