De onkruidparadox
Een onkruid is vaak een eenjarige soort - en in sommige gevallen meerjarig - die zich uitstekend aanpast aan de omgeving. Hun overlevingsstrategie berust op het imiteren van het akkergewas om zo de kans op eigen voortplanting te bevorderen. Doordat ze gewassen imiteren, gedijen ze goed in een vruchtbare omgeving die regelmatig wordt verstoord - akkers die geploegd worden en gevoed met kunstmest. Je ziet vaak dat het onkruid op (ongeveer) hetzelfde moment ontkiemt, bloeit en groeit als het gewas.
Het onkruid concurreert met het gewas voor licht, voeding, ruimte en water. Volgens Guinjuan en Padró is geschat dat onkruid de oogst met wel 30 procent kan verminderen, kunnen ze de kwaliteit verlagen, ziekten overbrengen of het werk op het land bemoeilijken. Daartegenover staan de ecosysteemdiensten die ze kunnen leveren: bijdragen aan biodiversiteit, leefplaats voor nuttige bestuivers, voedsel voor vogels en andere dieren en minder erosie tijdens hevige regen.
De paradox zit verscholen in het management: veel van de meest competitieve en agressieve onkruidsoorten zijn zoals ze zijn door inadequaat beheer door de boer. Het bovenmatig en continu spuiten van herbiciden of gebruik van (kunst)mest in combinatie met geringe diversiteit in gewassen heeft bijvoorbeeld geleid tot sterke onkruidsoorten die resistent zijn tegen deze chemische middelen. Hierdoor wordt de impact van onkruid groter, en de controle juist lastiger.
Guinjuan en Padró hebben vastgesteld dat vasthouden aan dezelfde controletechnieken en simpelweg de druk verhogen (bijvoorbeeld meer van hetzelfde bestrijdingsmiddel) het probleem verergert. Om uit de vicieuze onkruidcirkel te komen is het volgens hen van groot belang om te diversifiëren - in gewassen, maar ook in bodembeheertechnieken, bestrijdingsmiddelen en oogsttijden. Zo krijg je verschillende soorten onkruid in plaats van één of twee dominante. Door een divers scala aan onkruid, zal het concurrentievermogen met het gewas afnemen en het beheer vergemakkelijken. Guijuan en Padró benadrukte dat hiervoor ook een omslag in mentaliteit benodigd is.
