Tabaksplant maakt seks feromonen

Feromonen zijn geurmoleculen die aangebracht op kaartjes her en der in kassen worden opgehangen om mannelijke vraatinsekten te misleiden. Zij worden gelokt door de vrouwelijke geur en lopen in de val. Insecticiden zijn hiermee overbodig.

De geurmoleculen, die vrouwelijke lokstoffen imiteren, zijn in het DNA van tabak ingebouwd. De plant is hierdoor een fabriekje van geurmoleculen. “Synthetische biologie stelt ons in staat om planten te maken die meer produceren van wat ze van nature al maken, maar we kunnen ook genetische instructies geven om nieuwe biologische moleculen te bouwen, zoals medicijnen of deze feromonen”, zegt hoofdauteur Nicola Patron van het Earlham Institute in Norwich in een persbericht (2).

Haar team werkte samen met Plant Molecular and Cell Biology Institute in het Spaanse Valencia om de tabakssoort Nicotiana benthamiana seksferomonen te laten maken. Dezelfde plant is eerder gebruikt voor de productie van antilichamen tegen ebola en zelfs coronavirus deeltjes voor in Covid vaccins.

De onderzoeksgroep maakte nieuwe volgordes van DNA in het lab die de genen van motten nabootsen. Samen met de introductie van enkele moleculaire schakelaars werd de precieze genexpressie in tabak geregeld waarmee het bouwproces aan of uitgezet kan worden. Dit alles zonder dat de plantengroei en –ontwikkeling er last van ondervond.

De onderzoeksgroep maakte bouwpakketten voor de naveloranjeworm en de katoendaguil, twee plaaginsecten. Het team is in staat om verschillende feromoon componenten te produceren zodat diverse andere soorten motten bestreden kunnen worden. “We kunnen de niveaus van expressie van elk gen te bepalen, zodat we de gewenste verhouding tussen de verschillende moleculen kunnen regelen. Dat is belangrijk omdat de feromonen vaak een mix zijn van twee of drie moleculen in een specifieke verhouding”.

(1) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/pbi.14048

(2) https://www.eurekalert.org/news-releases/985255