Volledig genoom veldboon ontrafeld
De ondergewaardeerde veldboon (Vicia faba) barst van de potentie. Nu is de boon vooral geliefd als veevoer, maar in de zoektocht naar plantaardige alternatieven voor melk en vlees groeit de interesse in dit gewas. Hij bevat relatief veel eiwit, en als echte vlinderbloemige is het ook een sterke stikstofbinder; de plant legt met behulp van schimmels rondom de wortels zijn eigen stikstofbehoefte vast. Dat maakt de boon al langer geliefd als rotatiegewas. Daar bovenop zijn de nectarrijke bloemen populair bij bestuivers. De boon is een kanshebber om een goed alternatief te worden voor soja in de meer gematigde klimaten.
Veredelaars liepen bij de veldboon tegen de gebrekkige kennis van het genoom aan. Hoe beter het genoom in kaart gebracht is, hoe sneller onderzoekers en veredelaars de plant kunnen aanpassen tot nog geschiktere variëteiten, ook in de klassieke veredeling. Lucratievere gewassen als tarwe, rijst en mais zijn al lang ontrafeld tot hun volledige genoom.
Een gevreesd obstakel voor het in kaart brengen van het genoom van de veldboon, is de bizarre grote ervan. Het is op DNA-niveau één van de grootste diploïde gewassen die we kennen De boon telt maar zes paar chromosomen, maar telt maar liefst 13 miljard zogenaamde basenparen. Ter contrast, het menselijk genoom bevat 23 chromosomenparen en toch maar 3 miljard basenparen. Vooral één bonenchromosoom springt er uit. Dat telt zijn eentje 4 miljard basenparen.
Er is nog geen wilde variant bekend van deze veldboon. Die wilde varianten zijn gewilde bronnen van nieuwe eigenschappen om in te kruisen, bijvoorbeeld in de zoektocht naar resistentie tegen ziektes. De nieuwe kennis van het genoom geeft weer hoop dat een wilde variant toch nog gevonden gaat worden.
Beeld: Pexels