Snuitkever natuurlijke bestrijder van invasieve waterplant
De Zuid-Amerikaanse cabomba (Cabomba Caroliniana), in Nederland bekend als de waterwaaier, is in 1967 voor het eerst in Australië geïntroduceerd. De soort was bedoeld als aquariumplant, maar kwam al snel in natuurlijke wateren terecht. De plant verspreidt zich snel in meren en rivieren aan de oostkust. Door de snelle - tot wel vijf centimeter per dag - en dichte groei, verdringt de plant de eigenlandse waterplanten en -dieren in het water en blokkeert zonlicht voor diepere waterlagen. Bovendien verhoogt het waterzuiveringskosten en maakt (recreatieve) bootactiviteiten moeilijker en soms zelfs onmogelijk door de dichte klonten die de plant vormt. Tot voor kort werd de soort in Australië bestreden door de plant mechanisch uit het water te halen, maar dit is arbeidsintensief en bovenal kostbaar. En bovendien van korte duur; de plant groeit gauw weer terug naar problematische niveaus. Dweilen met de kraan open dus.
De groep CSIRO-wetenschappers haalde de natuurlijke vijand van de plant, de cabomba snuitkever (Hydrotimetes natans), naar Australië voor onderzoek. Bekend was dat deze kever zich voedt aan de cabomba, maar er moest eerst worden uitgesloten dat de kever zich niet óók tegoed zou doen aan inheemse waterplanten. Drie generaties kevers kregen 17 Australische plantensoorten voorgeschoteld die nauw verwant zijn aan cabomba, maar deze bleven onaangetast. De kever had enkel oog voor de cabomba. Na jaren onderzoek is de snuitkever vrijgelaten in het Kurwongbah meer boven Brisbane. Dit is de eerste keer dat een natuurlijk vijand wordt ingezet als bestrijding tegen cabomba ter wereld. Het vooruitzicht is dat er meer vrijlatingen in andere wateren zullen plaatsvinden.
Ook in Nederland wordt de waterwaaier als invasief beschouwd. Hier vindt eveneens bestrijding plaats, op mechanische wijze, bijvoorbeeld door harken en maaien, of het afdekken met zonwerende folie - allemaal arbeidsintensieve en vaak tijdelijke oplossingen. In andere woorden, als de snuitkever daadwerkelijk een succes blijkt te zijn in Australië, lijkt het de moeite waard om ook in Nederland te onderzoeken of de inzet van deze natuurlijke vijand een meer structurele oplossing kan bieden.
* In de december 2022 uitgave van VORK-magazine schreef Katja Zweerus aan de hand van interviews met Martin Drenthen en Chris van Dijk een uitgebreid artikel over invasieve soorten. Het artikel met de titel Invasieve soorten verdienen beter gaat dieper in op het Nederlandse beleid rondom deze planten en dieren.
Beeld: CSIRO