Biodiversiteit binnenwateren bedreigd

Habitats van binnenwateren worden ernstig bedreigd onder meer door toenemend gebrek aan zuurstof in diepere lagen van meren en stijgende temperaturen van het oppervlaktewater en door het aanleggen van dammen voor waterkrachtcentrales en irrigatie. Klimaatverandering met extreem weer als droogte en overstroming, verergert de situatie, meldt het bijbehorend persbericht.

Volgens Miquel Lurling, aquatisch ecoloog van Wageningen UR hebben de experts helemaal gelijk met hun kreet om aandacht: Het belang van inlandse wateren wordt wereldwijd continue over het hoofd gezien door het beleid. Zo wordt er in de VN duurzame ontwikkelingsdoelen met geen woord over gerept. En dat terwijl inlandse wateren een belangrijke bijdrage leveren aan de mondiale biodiversiteit. Ze herbergen tien procent van alle soorten.

Binnenwateren zijn daarnaast belangrijk voor retentie (vasthouden) van nutriënten, het vastleggen van koolstof en voor de voedselvoorziening voor mens en dier.  Ook leveren ze water voor drinkwater, irrigatie en industrie, bieden recreatiemogelijkheden, enzovoorts. Deze ecosystemen worden veel sterker geraakt door menselijk handelen dan andere ecosystemen.

Lurling verwijst naar onderzoek van Reid en collegas die al jaren de biodiversiteitscrisis van binnenwateren in kaart brengen. Wereldwijd is er een teruggang in waterkwaliteit waardoor ecosysteemdiensten onder druk komen te staan. Ook in Nederland, aldus Lurling. Wateren met een hogere biodiversiteit, zoals door waterplanten gedomineerde meren, leveren meer ecosysteemdiensten dan bijvoorbeeld een algensoep waardoor er niet gerecreëerd kan worden of verontreinigingen waardoor er een innamestop van Maaswater voor de bereiding van drinkwater wordt ingesteld.

Kaderrichtlijn

In Nederland vallen oppervlaktewateren onder de Kaderrichtlijn Water (KRW). Maar alleen stromende systemen kleiner dan 10 vierkante kilometer en stilstaande wateren groter dan 50 hectare worden gemonitord. Na 22 jaar monitoring voldoet nog steeds 85 procent niet aan de gestelde normen.

Lurling: Verreweg de meeste wateren in Nederland zijn trouwens kleiner dan 50 hectare en vallen daarmee buiten het zicht van de waterkwaliteitsbeheerder. Lozingen op inlandse wateren, de verondieping van zandwinputten (met grond en baggerspecie, red.) en de rappe afvoer van regenwater in het voorjaar geven ook niet echt een beeld dat ecologie sturend is. Onze waterbeheerders kunnen niet alles oplossen.

Tot slot wijst Lurling erop dat rondom de stikstofdiscussie vooral terrestrische Natura 2000 gebieden in beeld zijn geweest. Terwijl ook inlandse wateren worden beïnvloed door depositie, afspoeling en instroom van stikstof. Maar daar wordt niet naar gekeken.

 

Foto: Joost van Kasteren