Graasdruk heeft uiteenlopende ecologische effecten
Dat is de conclusie van het onderzoek door een internationaal team onderzoekers op basis van data over 326 proefvelden verspreid over 98 sites in 25 landen, verdeeld over zes continenten. Begrazing is de meest voorkomende vorm van landgebruik op driekwart van het landouwareaal. Het is essentieel voor het levensonderhoud van een miljard mensen, met name in de droge gebieden die ruim veertig procent van het aardoppervlak innemen.
Volgens de onderzoekers worden de interacties tussen begrazing en biodiversiteit te weinig bestudeerd, terwijl die juist cruciaal zijn voor ecosysteemdiensten. De meeste veldevaluaties richten zich op slechts enkele ecosysteemdiensten en houden er geen rekening mee dat er soms sprake is van zowel gedomesticeerde als wilde herbivoren in hetzelfde gebied. Het team, van meer dan 100 onderzoekers, turfde daarom negen ecosysteemdiensten in deze proefveldjes, waaronder biodiversiteit, waterregulatie, koolstofopslag, erosie en houtvoorziening. Daarbij keken ze naar de effecten van toenemende graasdruk in relatie tot temperatuur, regenval, bodemvruchtbaarheid en soortenrijkdom.
Die effecten varieerden van positief in droge gebieden met een koeler klimaat en minder seizoensvariatie in neerslag tot negatief in warme gebieden met een neerslagpatroon dat wisselt per seizoen. Er is dus niet een one-size-fits-allbenadering voor begrazing van droge gebieden. Vooral de effecten van overbegrazing zijn overal anders. Daarom dient het management van de veestapel en wilde herbivoren te worden afgestemd op lokale omstandigheden, zegt co-auteur David Eldridge in een persbericht.
Los van de graasdruk vonden ze een positief verband tussen diversiteit aan planten en verschillende ecosysteemdiensten, zoals koolstofopslag en erosiebestrijding. Zowel kwaliteit als kwantiteit van het ruwvoer namen eveneens toe bij een grotere diversiteit aan planten. Onze resultaten laten zien dat het behoud en herstel van biodiversiteit in planten- en diergemeenschappen belangrijk is om bodemdegradatie te voorkomen, belangrijke ecosysteemdiensten voor mensen te leveren en klimaatverandering aan te pakken zegt Melanie Kobel, coauteur van de studie.
In het decembernummer van Vork staat een artikel over Agriwilding, zeer extensieve veehouderij voor natuurontwikkeling en beheer. Voor abonneren, zie hieronder.
Beeld: Schapen grazen op de semi-aride steppe in Patagonië, Argentinië. (Foto: Valeria Aramayo)
