Minder eiwit in het menu, beter voor het milieu
Voor de oplossing van het stikstofprobleem kijken we momenteel vooral naar de (vee)boeren en zijdelings naar transport en industrie. Maar ook als consument kun je een bijdrage leveren aan die oplossing, stellen Maya Almarez en haar collegas van de Universiteit van Californie (UCDavis) in een recent artikel in Frontiers in Ecology and the Environment (betaalmuur, persbericht hier). Door de eiwitconsumptie af te stemmen op de eiwitbehoefte van het lichaam, komt er minder reactieve stikstof in het milieu. Dat loopt op van 4 procent nu tot 27 procent in 2055.
De behoefte aan eiwit bij een gezonde volwassene is ca. 0,8 gram per kilo lichaamsgewicht. Dat is mede afhankelijk van leeftijd en van lichamelijke inspanning. De meeste mensen eten echter meer eiwit dan nodig is, de gemiddelde Amerikaan zit op bijna twee keer de aanbevolen hoeveelheid. Bij Nederlanders is dat gemiddeld een kwart meer. Die overmaat wordt in een aantal stappen omgezet in stikstofverbindingen (ureum) die via urine wordt geloosd en in het milieu terecht komt.
Bij die cijfers moeten we meteen al twee kanttekeningen maken. De eerste is dat Noord-Amerikanen meer eiwitten per kilogram lichaamsgewicht naar binnen werken dan Europeanen, vooral dierlijke eiwitten. De tweede kanttekening is dat we in ieder geval in Nederland, meer waterzuiveringsinstallaties per miljoen inwoners hebben dan in de Verenigde Staten. Daar wordt slechts 1 procent van het rioolwater gezuiverd, hier is dat zon 85 procent.
De milieubelasting van een teveel aan eiwit in ons menu is dan misschien een stuk kleiner, maar er is wel sprake van verspilling. In de standaard biologische zuiveringsinstallatie worden stikstofverbindingen voor een deel omgezet in nitraat en vervolgens in inerte stikstof die in de atmosfeer verdwijnt. Voor een deel komt het terecht in het zuiveringsslib en dat wordt verbrand. Aan de achterkant kunnen we wat doen om de stikstof terug te winnen en te hergebruiken als meststof. Maar als voorkomen beter is dan genezen, kunnen we misschien aan de voorkant wat minder eiwit consumeren. Is nog beter voor de gezondheid ook, naar het schijnt.
Foto: UC/Davis