Wilde zwijnen produceren meer CO2 dan een miljoen autos
Wilde zwijnen (Sus scrofa) ploegen door akkers en weiden op zoek naar voedsel, zegt onderzoeksleider Christopher Bryan van de Universiteit van Queensland in het bijbehorend persbericht. Als bodems worden verstoord, of het nu gebeurt door mensen die ploegen of door wilde varkens die wroeten, komt de opgeslagen koolstof vrij uit de omgewoelde grond. De onderzoekers (zie ook hier) becijferden dat het jaarlijks gaat om 4,9 miljard kilogram CO2, net zoveel als de uitstoot van 1,1 miljoen autos. Verdere uitbreiding van de populaties van in het wild levende varkens vormt hiermee een significante bedreiging voor het klimaat, aldus OBryan. Omdat de grond bijna drie keer zoveel koolstof bevat dan de atmosfeer, heeft een fractie van uitgestoten koolstof uit de bodem al de potentie om klimaatverandering te versnellen.
Biodiversiteit aangetast
Het internationale team van onderzoekers gebruikte voorspellende populatiemodellen om de verwachte klimaatschade in vijf continenten in kaart te brengen. Hieruit blijkt dat de zwijnen momenteel een gebied tussen de 36.000 en 124.000 vierkante kilometer aan het omwoelen zijn. In de gebieden waar ze van huis uit niet thuishoren, vormen ze een bedreiging voor bijna 700 dier- en plantensoorten. Hun wroetgedrag tast niet alleen de gezondheid van de bodem aan, maar bedreigt ook de biodiversiteit en voedselzekerheid voor andere dieren, zegt OBryan. Boeren klagen vooral omdat hun grasland en mais ten prooi valt aan wilde zwijnen. Daarnaast zijn er veel aanrijdingen in het verkeer en zijn privétuinen en sport- en golfterreinen vaak het doelwit van het wild.
Te weinig wolven
Ook in Nederland groeit de populatie wilde zwijnen en breidt hun habitat zich onbedoeld steeds verder uit. Officieel mogen ze nu alleen verblijven in aangewezen leefgebieden, waaronder de Veluwe en in de Limburgse natuurgebieden De Meinweg en Meerlebroek. Desondanks zijn buiten die gebieden al jaren populaties wilde zwijnen aanwezig, zoals in Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland, iets dat wordt toegejuicht door organisaties als de Zoogdierenvereniging en Natuurmonumenten. De aantallen nemen ook toe omdat de dieren geen natuurlijke vijanden hebben, behalve de wolf. Momenteel zijn er echter nog te weinig wolven voor een natuurlijk evenwicht. Om de populatie op de Veluwe op peil te houden worden er daarom jaarlijks duizenden afgeschoten. Buiten de erkende leefgebieden mag er ook gejaagd worden op de dieren.
Ruimte scheppen
Het is overigens niet alleen kommer en kwel met de wilde zwijnen. Binnen de bossen, waar de dieren van nature thuishoren, verrichten ze goed werk. Zo biedt de omgewoelde grond ruimte aan nieuwe plantensoorten om te ontkiemen. Zwijnen graven regenwormen op waar vogels op afkomen en oppeuzelen. Op plekken waar wilde zwijnen in de modder hebben liggen rollen ontstaan nieuwe leefgebieden voor amfibieën als padden en salamanders.
Uit een ander recent onderzoek van de University of Queensland (zie ook hier) blijkt nog een ander positief effect op het ecosysteem. Drachtige wilde zwijnen bouwen nesten van zaailingen om hun biggetjes in te werpen. Opvallend dat vooral zaailingen van veel voorkomende bomen worden gebruikt. Hierdoor krijgen zeldzame boomsoorten meer kans en ruimte om te groeien. Deze studie was weliswaar in Maleisië, en is natuurlijk niet een op een te vertalen naar onze bossen. Maar het laat zien dat wilde zwijnen ook nuttig kunnen zijn voor de biodiversiteit.
Beeld: University of Queensland.
