Breng peulvruchten terug op Europese akkers

 

Elk jaar wordt wereldwijd ruim 200 miljoen ton aan kunstmest gebruikt in akkerbouw. Het rendement is laag. Minstens de helft van de uitgestrooide kunstmest komt niet ten goede aan de gewassen, maar spoelt weg in de grond als nitraat of verdwijnt in de lucht, waar het als lachgas (N₂O) een zeer potent broeikasgas - bijdraagt aan milieuvervuiling en klimaatverandering. 

Symbiose

Peulvruchten hebben een eigenschap die andere gewassen niet hebben. Ze vormen wortelknolletjes in een symbiose met rhizobacteriën in de bodem, die stikstof uit de lucht (N₂) binden en omzetten in ammoniak (NH₃). Vlinderbloemigen zoals peulvruchten, maken daar eiwitten van voor hun eigen groei. De rhizobacteriën leggen de stikstof vast in ruil voor wat glucose die de planten aanmaken. Peulvruchten hebben daarom weinig of geen kunstmest nodig; ze regelen hun eigen stikstofvoorziening.

Wondergewas

Het verbouwen van peulvruchten is dus een uitstekende manier om het gebruik van kunstmest terug te dringen. Na het oogsten van peulvruchtgewassen blijven er zelfs resten ammoniak achter in de grond, die nieuwe gewassen weer kunnen benutten voor hun groei. Een ander bijkomend voordeel van peulvruchtgewassen met het oog op klimaatverandering is dat de wortels diep in de grond doordringen, waardoor de gewassen beter bestand zijn tegen droogte. 

Import

Peulvruchten zijn daarnaast zeer voedzame, eiwitrijke producten die niet alleen thuishoren in een gebalanceerd dieet voor mensen, maar ook uiterst geschikt zijn als veevoer. Ondanks de voordelen van het gewas, groeien peulvruchten op slechts 1,5% van Europese akkers, in vergelijking met 14,5% van de akkers wereldwijd. De peulvruchten die we in Europa nodig hebben met name soja voor veevoer importeren we grotendeels uit Zuid-Amerika, waar de sojaplantages ten koste gaan van tropisch regenwoud. Een natuurvriendelijke oplossing ligt voor het oprapen, maar hij wordt nauwelijks gebruikt.

Vruchtwisseling

Een recent onderzoek laat zien dat het opnemen van peulvruchtgewassen in de teeltrotatie zowel het gebruik van kunstmest als de uitstoot van broeikasgassen kan verminderen, zonder dat de voedselopbrengst omlaag gaat. Door eens in de vijf jaar graangewassen in te ruilen voor een peulvruchtgewas, kan het totale kunstmestgebruik op een akker met bijna de helft worden teruggedrongen. De uitstoot van broeikasgassen daalde tot 43% in het onderzoek.

Voedingswaarde gelijk

Hoewel de opbrengst in kilos van peulvruchtgewassen iets lager uitviel dan die van graangewassen, compenseert het hogere eiwit- en vezelgehalte van peulvruchten daarvoor, zodat de totale opbrengst in voedingswaarde gelijk bleef. Met deze studieresultaten willen de onderzoekers Europese boeren aansporen om het wondergewas dat peulvrucht heet terug te brengen naar de Europese akkers. 

 

 

Beeld: Wortelknolletjes, https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Ninjatacoshell#Legumes