Vissen uit de bioreactor
Kernvraag van ons onderzoek was of deze nieuwe technologie (cellulaire zeevisproductie) leidt tot meer vis in de oceaan, zegt projectleider Ben Halpern van UCSB (University of California Santa Barbara). Een groep van economen, ecologen, data-analisten en experts op het gebied van visserij, aquacultuur en cellulaire technologie, komt met een stappenplan om dat gewenste effect te realiseren.
Levensvatbaar
Om te beginnen moet er een levensvatbaar product op de markt komen dat prijstechnisch kan concurreren met het bestaand visaanbod. Daarnaast moet het nieuwe product de vraag naar wild gevangen vis verlagen. Tevens mag het ecologisch effect van productie van cellulaire visaanbod niet groter zijn dan dat van de visserij. Zo kost het bijvoorbeeld erg veel energie en voedingsstoffen om kweekvis te maken in bioreactoren.
Moeilijkste is de acceptatie van de consument van cellulair geproduceerd vis om milieuredenen, weten gedragsexperts. Het is een hele uitdaging mensen te overtuigen om iets nieuws te prefereren boven iets wat men al lang gewend is, omdat dat beter zou zijn voor de natuur, aldus Halpern.
Stijgende visconsumptie
Zo werd lang gedacht dat viskweek in bakken, de druk op de visstand in de zee zou verlichten. Maar aquacultuur deed de visconsumptie stijgen zonder gunstig effect op wilde visvangst. Integendeel, die ging er verder op achteruit. Reden zijn de tonnen vismeel die nodig zijn om de vissen in gevangenschap te telen. En dat voer wordt gemaakt van vissen uit zee.
Het team wijst er verder op dat cellulaire vistechnologie moet worden afgezet tegen kosten en invloeden van andere vormen van natuurbehoud, zoals visserij management en zeereservaten. Consumentengedrag gebruiken om het oceaanleven te beïnvloeden is veel lastiger dan de uitvoering van relatief eenvoudige top-down regels.
Uit de natuur
Dan is er nog een groot verschil in context tussen kweekvlees en kweekvis. Zeevis betreft honderden verschillende soorten, met elk hun eigen habitat en dieet. Biefstuk komt altijd van een rund. Vee wordt onder gecontroleerde omstandigheden gehouden, terwijl de meeste vissen voor consumptie nog steeds uit de natuur komen. Daar is veel minder grip op. Daarom reageert de visserijwereld anders op veranderingen dan de veehouderij. En dat maakt introductie van cellulaire vis er niet makkelijker op, menen de onderzoekers.
Extra probleem is nog dat vissen die het meest zouden kunnen profiteren van de nieuwe technologie buiten de boot vallen. Er is bijvoorbeeld weinig geld te verdienen aan de kweek van goedkope ansjovis en sardines die slechts dienen als visvoer.
Al met al zijn er nog veel hindernissen te nemen voordat de technologie van kweekvis het gehoopte effect heeft op meer vis in de oceaan.
Beeld: Joost van Kasteren, Tsukiji Fish Market, Tokyo.
