Satellieten betrappen houthakkers op heterdaad
In 2016 heeft de universiteit van Maryland in de Verenigde Staten een systeem gelanceerd dat het landoppervlak van de hele aarde in real time in de gaten houdt met behulp van satellietbeelden. Dit systeem, genaamd Global Land Analysis and Discovery System (GLAD), geeft een alarm af wanneer de satellieten veranderingen in beboste gebieden waarnemen die lijken op ontbossingspraktijken. Het doel is om op deze manier snel te kunnen ingrijpen en ontbossing tegen te gaan.
Prijskaartje
Monitoring van met satellietbeelden is een stuk effectiever dan vanaf de grond, want bosbeheerders moeten maar toevallig op de juiste plek zijn om illegale houtkap te ontdekken. Zij zijn dan ook erg tevreden over monitoring-op-afstand-systemen, laat een enquête-onderzoek uit 2018 zien. Vorige week zijn de eerste onderzoeksresultaten van het GLAD-programma gepubliceerd in Nature Climate Change, waardoor de positieve effecten van satellietmonitoring nu ook met cijfers zijn onderbouwd. In de Afrikaanse landen die zijn gemonitord, is ontbossing sinds de start van het programma afgenomen met 18% ten opzichte van de vijf jaar ervoor. Onderzoekers hebben geschat dat deze afname heeft geleid tot een besparing van tussen de 149 en 696 miljoen dollar. Daarbij gaat het om de geschatte economische schade die de extra vrijgekomen hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer zou hebben aangericht als de bomen wél waren gekapt. Daarbij is het vermeden verlies aan biosdiversiteit dus nog niet eens meegeteld.
Boswachter-app
Het GLAD-systeem is eenvoudig in gebruik. Geïnteresseerden, met name bosbeheerders, onderzoekers en journalisten, hoeven zich alleen maar aan te melden en de applicatie Global Forest Watch te downloaden. Daarna ontvangen ze gratis alarmberichten wanneer de satellieten verdachte activiteit waarnemen in hun regio. De hoge-resolutie-satellietbeelden zijn afkomstig van NASAs Landsat programma, dat al sinds 1972 satellietbeelden van het aardoppervlak maakt en openbaar stelt. Het algoritme van GLAD kan op die beelden zien of er ontbossingsactiviteiten plaatsvinden. Als dat het geval is, stuurt de universiteit van Maryland een alarmbericht naar de gebruikers van Global Forest Watch. Doordat de observaties van de satellieten vrijwel real-time zijn, hebben bosbeheerders de mogelijkheid om direct in actie te komen.
Toegevoegde waarde
Het monitoringsprogramma lijkt nog niet overal zijn vruchten af te werpen. Ook in Zuid-Amerika en Azië zijn bossen gemonitord, maar daar is in de eerste jaren van het programma nog geen significante afname van ontbossing waargenomen. Een mogelijke verklaring is dat in bijvoorbeeld Peru en Indonesië al lokale monitoringssystemen bestonden, waardoor de toegevoegde waarde van GLAD daar minder groot is dan in de Afrikaanse landen. Deze gegevens zijn echter nog maar van de eerste twee jaar monitoring. De medewerkers van het GLAD-programma hebben goede hoop dat de satellieten in de toekomst op grotere schaal kunnen helpen om ontbossing wereldwijd te voorkomen.
Beeld: University of Maryland
Tekst: Lisa Dietz