Vegamenu voert metabolisme op
Uit eerder onderzoek van de Harvard T.H. Chan School of Public Health, was al bekend dat er een verband bestond tussen vegetarisch eten en het risico op het krijgen van diabetes type-2. We schreven er over op deze website. De conclusies van dat onderzoek waren gebaseerd op een meta-analyse van een negental observationele studies. Kort gezegd kun je daarmee geen oorzakelijk verband aantonen. Het nieuwe onderzoek is een gerandomiseerde interventiestudie - waardoor de uitkomsten een paar flinke treden hoger liggen op de ladder van waarschijnlijkheid.
Volledig plantaardig
Aan het onderzoek deden 244 Amerikanen mee in de leeftijd van 25 tot 75 jaar, met een BMI (body mass index) variërend van 28 tot 40. De helft werd gevraagd om gedurende 16 weken over te stappen op een volledig plantaardig dieet met een laag vetgehalte. Hun menu kende geen energiebeperking en bestond uit groenten, fruit, granen en peulvruchten, aangevuld met B12-supplementen. Deze supplementen zijn nodig omdat vitamine B12 alleen in vlees zit. De andere helft van de proefpersonen hoefde niets aan hun menu te veranderen.
Uit het onderzoek bleek dat de mensen met overgewicht die waren overgestapt op het vetarme, plantaardig dieet, minder vet opsloegen en daardoor gewicht verloren. Met name de opslag van visceraal vet het type vet dat rondom buikorganen ophoopt en grote gezondheidsrisicos met zich meebrengt nam af bij de plantaardige eters. Bij de controlegroep, die hun gebruikelijke menu aten, was geen verschil te zien.
Het gewichtsverlies in deze studie is onder andere te verklaren door een toename van het thermisch effect van voedsel (postprandiale thermogenese) toenam. Kort gezegd is dat het aantal calorieën dat nodig is om het voedsel te verbranden. Omdat het menu vetarm was, kregen de proefpersonen eenvoudigweg ook minder calorieën binnen. Ze verloren gemiddeld bijna 6 kilo aan lichaamsgewicht, terwijl hen uitdrukkelijk was gevraagd om niets te veranderen aan hun beweegpatroon.
Gevoeligheid voor insuline
De onderzoekers zagen tevens dat de opslag van vet in spier- en levercellen was afgenomen in de groep plantaardige eters. Vetstapeling in spier- en levercellen leidt tot een verminderde gevoeligheid van cellen voor insuline en kan zelfs tot insulineresistentie leiden. De geconstateerde hogere gevoeligheid voor insuline bij een plantaardig menu is dus in lijn met de eerdere observatie dat het risico op diabetes type-2 vermindert met een plantaardig menu.
Wat opvalt aan deze studie is dat de plantaardige eters hun energie voor 75% uit koolhydraten halen, voor 15% uit eiwit en voor slechts 10% uit vet. Ter vergelijking: de Gezondheidsraad adviseert om tussen de 40 en 70 procent van de dagelijkse energie-inname uit koolhydraten te halen, 10 procent uit eiwitten en 20 tot 40 procent uit vet. Die enorme hoeveelheid koolhydraten is niet alleen ruimschoots meer dan het advies van de Gezondheidsraad, het druist ook in tegen populaire low carb-diëten, waarin juist geen of nauwelijks plaats is voor koolhydraten.
In deze diëten vormen - meestal - dierlijke eiwitten de voornaamste eiwitbron. Ook dit menu, dat dus juist arm is aan koolhydraten, zou de gevoeligheid voor insuline verbeteren en daardoor het risico op diabetes type-2 verlagen. Het blijft verwarrend, de wetenschap achter de voedingsadviezen.
Beeld: Couleur via Pixabay
Tekst: Lisa Dietz