Ex-coronapatiënten hebben veel eiwit nodig voor herstel
Van Ginkel: Als patiënten bij ons komen, zien we vaak nog steeds grote vermoeidheid, misselijkheid, kortademigheid en slikproblemen. Samen met de fysiotherapeut proberen we hen erbovenop te helpen. Covid-19 is volgens haar een uitputtingsslag op het menselijk lichaam en patiënten raken spiermassa kwijt. Degenen die op de ic-afdeling hebben gelegen soms wel tot een kilo per dag. Twee dingen zijn het allerbelangrijkste in die herstelvoeding: energie en eiwit. Energie omdat ziek zijn gewoon topsport is, want zonder energie herstelt niemand. Eiwit is nodig voor de opbouw van spiermassa en dat is weer belangrijk voor het herstel van het ademhalingsstelsel.
Voedingsadvieslijstje van het Erasmus MC
Het gemakkelijkste dieet voor herstel bestaat vooral uit dierlijke producten. Het voedingsadvieslijstje van het Erasmus MC bestaat volgens De Telegraaf uit: eieren, zuivel, vlees, kip, kalkoen, vleeswaren, vis en kaas. En daarnaast sojaproducten, peulvruchten, noten en pindas. Per dag ten minste anderhalve gram eiwit per kilo lichaamsgewicht. Soms zelfs meer. Dat betekent dat een persoon van 80 kilogram nu dagelijks 160 gram eiwit moet eten. Bodybuilders eten 2 gram per kilo lichaamsgewicht en gemiddeld persoon moet zon 0,8 tot 1 gram eiwit consumeren. Ouderen hebben juist weer meer behoefte aan eiwitten en aangezien veel corona patiënten ouderen waren, is de noodzaak zelfs groter om voldoende eiwitten te eten.
Biobeschikbaarheid van dierlijke eiwitten
Dat Erasmus MC vooral eiwit van dierlijke bronnen adviseert, is niet vreemd, Dierlijke eiwitten zijn voor de mens snel en volledig opneembaar en hebben vak ook nog een goed vetgehalte (energie), dat teven snel opneembaar is. De zogenaamde biobeschikbaarheid van dierlijke eiwitten is aanzienlijk groter dan van plantaardige eiwitten. Zo is de biologische waarde van een ei ongeveer 97, terwijl bonen op 38 staan. In vergelijking met een ei moet men dus 2,5 keer zoveel bonen eten om dezelfde eiwitopname te realiseren. Maar ook de netto eiwit benutting (NEB) is belangrijk. In het algemeen wordt gesteld dat dierlijke eiwitten een hogere Biologische Waarde ook een hogere NEB hebben. Een kippenei heeft een NEB rond de 93 procent. Dit betekent dat dit slechts een paar procent (niet verteerd/niet opgenomen wordt door het lichaam. De NEB van planten ligt lager. Dit heeft alles te maken dat veel plantaardige eiwitten behoorlijk wat anti-nutriënten kunnen bevatten.
Daarnaast bevatten dierlijke eiwitbronnen meer voor de mens essentiële aminozuren. Het lichaam kan zelf twaalf niet-essentiële aminozuren aanmaken, maar voor die negen essentiële moeten er andere eiwitbronnen gegeten worden. Dierlijk eiwit bevat vaak alle essentiële aminozuren die men nodig heeft. Het is daarmee een complete eiwitbron. Plantaardige eiwitten zijn vaak niet compleet. Herstel met vooral dierlijke eiwitten zal daarom in theorie sneller verlopen.
Vegetariërs en veganisten
Dat betekent echter niet dat voor vegetariërs of zelfs veganisten voorspoedig herstel onmogelijk is. Van Ginkel: Het kost meer moeite om aan de juiste hoeveelheid eiwitten te komen. Beleidsadviseur Wineke Remijnse van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) zegt in De Telegraaf dat het even puzzelen is voor vegetariërs en veganisten. Maar daar is een diëtist natuurlijk juist heel goed in. Voor iedere persoon, met ieder zijn eigen wensen, is wel een individueel advies samen te stellen. Omdat plantaardige eiwitten geen complete eiwitbron zijn, moeten mensen met een plantaardig dieet vooral veel verschillende eiwitbronnen consumeren met voedingssupplementen: peulvruchten, bonen, paddenstoelen, graan, noten en zaden. Hennepzaad is overigens wel een van de weinige plantaardige eiwitbron die wél compleet is.
Een vegetariër of veganist die ziek is geweest, moet daarnaast goed rekening met de mate van anti-nutriënten, die de eiwitopname hinderen omdat men zich anders rijk aan eiwitten rekent maar per saldo veel te weinig eiwit verteerd. Voor de meeste mensen is dit niet echt een groot probleem, maar het kan wel een probleem worden tijdens periodes van ondervoeding of lichamelijk herstel. Ook is het belangrijk dat er gezonde vetten worden opgenomen, waaronder kokosolie. Dit bestaat namelijk voor 90 procent uit verzadigd vet, maar dit vet is anders van samenstelling dan andere soorten. Het wordt snel omgezet in energie en minder snel in het lichaam als vet opgeslagen. Ook lijnzaad blijkt een gezonde vetbron te zijn voor mensen op een plantaardig dieet.
Tekst: Reinout Burgers Beeld: Pixabay
