Spermacellen zwemmen harder op tomatensoep

Mannen met een kinderwens moeten tomaten eten en het liefst in gekookte vorm ofwel zelfgemaakte tomatensoep. De kwaliteit van het sperma kan namelijk worden verbeterd met gekookte tomaten of nog beter met een eenvoudig voedingssupplement dat de stof LactoLycopene bevat en die wordt vooral in de tomaat gevonden. Dat is bevinding van de Universiteit van Sheffield en in tegenstelling tot de andere wondermiddelen voor een vruchtbare spermaboost, die veelal op slecht wetenschappelijk onderzoek zijn gebaseerd, heeft de medische wetenschapswereld positief op dit

Sheffield onderzoek gereageerd.

Er zijn al veel onderzoeken uitgevoerd hoe mannen hun spermakwaliteit kunnen verbeteren. Claims, dat bepaalde plantenextracten of voedingssupplementen een positieve impuls aan de mobiliteit en hoeveelheid sperma geven, zijn op flinterdun wetenschappelijk bewijs gefundeerd. Het onderzoek van de universiteit in Sheffield is echter gedegen. Dit is namelijk het allereerste dubbelblinde, gerandomiseerd onderzoek met controlegroep om het effect van een voedingsmiddel op mannen en vruchtbaarheid te beoordelen; in dit geval LactoLycopene.

Gerandomiseerd betekent een groep die het te onderzoeken middel toegediend krijgt en een controlegroep met een placebomiddel. Dubbelblind is wanneer noch de onderzoeker en het proefkonijn weten welke van de twee behandelingen men krijgt. Hierdoor kan worden uitgesloten dat de verwachtingen van een van beiden het resultaat beïnvloeden. Met andere woorden: De uitslagen zijn zo objectief mogelijk.

Tomatenpigment

Lycopeen komt voor in sommige groenten en fruit, maar de belangrijkste bron in de voeding is van tomaten. De naam is afkomstig van de wetenschappelijke naam voor tomaat Lycopersicon esculentum. Lycopeen is een pigment dat tomaten hun rode kleur geeft, maar lycopeen in de voeding wordt slecht geabsorbeerd door het menselijk lichaam. Een man moet veel tomaten eten om voldoende Lycopeen te absorberen voor verbetering van het sperma. Daarom werd voor de proef het commercieel verkrijgbare voedingssupplement LactoLycopene gebruikt om de biologische beschikbaarheid te verbeteren.

Zestig gezonde mannen

Het onderzoek werd geleid door Allan Pacey, hoogleraar Andrologie Reproductie en Liz Williams, een vooraanstaand specialist op het gebied van Menselijke Voeding. Het team ontdekte dat het mogelijk is om het aandeel van gezond gevormd sperma (spermamorfologie) te verhogen en het 'snelzwemmende' sperma met ongeveer veertig procent te stimuleren.

De twaalf weken durende proef omvatte zestig gezonde vrijwilligers in de leeftijd van 19 tot 30 jaar. De helft nam LactoLycopene supplementen en de andere helft nam identieke placebo pillen elke dag gedurende twaalf weken. Aan het begin en het einde van het onderzoek werden sperma- en bloedmonsters verzameld. De verbetering van de morfologie, de grootte en de vorm van het sperma, was dramatisch en de onderzoeker waren verrast door de uitkomst. Ze gebruikten voor de metingen een computersysteem, dat heel wat menselijke fout uit de resultaten neemt. Net als de onderzoekers en vrijwilligers wist de persoon, die de computer gebruikte, niet wie LactoLycopene had genomen of wie de placebo pillen had genomen.

We hadden niet echt verwacht dat er aan het einde van de studie een verschil zou zijn in het sperma van mannen die de pil namen ten opzichte van degenen die de placebo innamen. Toen we de resultaten ontcijferd hadden, viel ik bijna van mijn stoel", vertelt professor Pacey. Dit was de eerste goed ontworpen en gecontroleerde studie naar het effect van LactoLycopene op de kwaliteit van het sperma. Het resultaat heeft ons aangespoord om meer werk met deze stof te willen doen.

Mannelijke factor

De ontdekking kan mannen met vruchtbaarheidsproblemen helpen om onder meer het schadelijke effect van het moderne leven op reproductieve gezondheid te verminderen. Van alle onvruchtbaarheidsgevallen, zijn ongeveer 40 tot 50 procent toe te schrijven aan mannelijke factor onvruchtbaarheid en met dit onderzoek zou het percentage wel eens lager kunnen uitvallen

Pacey: "Dit was evenwel een kleine studie en we moeten de resultaten in een groter onderzoek reproduceren, maar de resultaten zijn zeer bemoedigend. De volgende stap is dit onderzoek bij mannen met vruchtbaarheidsproblemen te herhalen en te zien of LactoLycopene de kwaliteit van het sperma voor die mannen kan verhogen. Het mechanisme achter de heilzame werking van Lycopeen hebben de Sheffieldse wetenschappers nog niet onderzocht, maar het is een bekende krachtige antioxidant. Ze geloven echter dat dit antioxiderende effect van cruciaal belang is voor het produceren van de verbeteringen in de kwaliteit van het sperma die in de proef zijn waargenomen.

Andere wondermiddelen

Hoewel Lycopeen nu een wetenschappelijke basis heeft omtrent het positieve effect op sperma, zijn er ook andere middelen die een effect lijken te hebben. Bijvoorbeeld het aminozuur D-Aspartic, vitamine C en D en zink. Maar ook extracten van planten schijnen de libido, erectie en spermakwaliteit te verbeteren, zoals de wijdverspreide planten Tribulus terrestris of Ashwaganda (net als de tomaat behorend tot de nachtschadefamilie). Ook de Peruaanse Maca wortel en allerlei noten kunnen bijdragen aan het verbeteren van de mannelijke vruchtbaarheid. Wetenschappelijk zijn de effecten van deze extracten echter nooit onomstotelijk bewezen en wellicht dat de werking vooral veroorzaakt wordt door de antioxidanten in de plantextracten.

Grote families

Wie echter slecht sperma heeft met minder dan 15 miljoen zaadcellen per milliliter (tussen de 15 en 200 miljoen cellen wordt gezien als goed sperma) doet er eerst verstandig aan om de levensstijl te veranderen; alvorens men allerlei wondermiddeltjes slikt. Weinig alcohol, goede nachtrust, geen stress, voldoende beweging, geen drugs of roken en geen overgewicht. Ofwel: gezonde mannen met een gezonde levensstijl hebben altijd de beste vruchtbaarheid. Niet per definitie. Een recent onderzoek van de universiteit van Utah concludeert namelijk dat ook erfelijkheid een rol speelt. Mannen met vaders en opas, die veel kinderen op de wereld hebben gezet, blijken over meer en sneller zwemmend spermatozoa te beschikken. Elk familielid van vader en opa is bovendien goed voor 1,8 miljoen extra zaadcellen. Mannen met een familieboom van meer dan tien vruchten aan de zijtakken, vanaf 1935, beschikken genetisch gezien dus over meer en snellere zweepstaartjes.

Een mening over dit artikel? Reageer op onze Twitter, Facebook, Instagram of LinkedIn. Een opinieartikel is ook van harte welkom. Mail dan even met de redactie (redactie@vork.org). Geïnteresseerd in de andere artikelen van VORK? Word abonnee, vraag een gratis proefnummer aan en schrijf je in voor de tweewekelijkse Vork-nieuwsbrief. Student? Wellicht is het speciale studentenabonnement dan iets voor jou.

Tekst: Reinout Burgers Beeld: Pixabay