Nieuwe munitie voor zuivelindustrie

 

Melkvetten gelden als cholesterolverhogend en zouden daardoor het risico op hart- en vaatziekten sterk verhogen. Daarom vinden we in de Schijf van Vijf en andere voedingsadviezen wel halfvolle en magere melk, maar geen volle melk en geen kaas van meer dan 30+.

 

Dat advies ligt al een tijdje onder vuur van het zal geen verbazing wekken de zuivelindustrie. De sector probeert al tien jaar het negatieve imago van melkvet te neutraliseren. Onderzoekers van de Universiteit van Texas dragen nu nieuwe munitie aan die gunstig uitvalt voor melkvet en daarmee het standpunt van de zuivelindustrie ondersteunt.

 

Check vooraf: banden met de industrie

Omdat de resultaten van het Texaanse onderzoek zo gunstig uitpakken voor de zuivelindustrie, hebben we eerst maar even gekeken naar de financier van het onderzoek. En naar de eventuele banden tussen onderzoekers en industrie. Emeritus hoogleraar voeding Martijn Katan schreef immers ooit in zijn NRC-column dat de zuivelindustrie goede relaties heeft met wetenschappers. Zij kunnen zonder probleem studies en publicaties leveren waarmee het imago van melkvet kan worden opgekrikt. Welnu, de belangrijkste financiers van het onderzoek waren het Amerikaanse ministerie van gezondheid en een aantal nationale onderzoeksorganisaties. Plus de Bill & Melinda Gates Foundation. Dat zit dus wel (melk)snor.

 

Dan het onderzoek zelf

Het langlopende onderzoek naar het effect van melkvetzuren op de totale sterfte en de sterfte aan hart- en vaatziekten werd vorige week gepubliceerd. Het werd geschreven door Marcia Otto en medewerkers van het Health Science Center in Houston. Opvallend is dat ze daarbij niet uit gingen van zelfrapportage mensen die een dagboekje bijhouden over de hoeveelheid melk, kaas en boter die ze consumeren maar keken naar de gehaltes van drie verschillende melkvetzuren in het bloed. Naast trans-palmitinezuur waren dat penta- en heptapentaanzuur.

 

Bij 2907 mensen van 65 jaar en ouder werden de gehaltes aan deze vetzuren drie keer gemeten: bij het begin, na zes jaar en na 13 jaar. De studie begon in 1992 en na 22 jaar waren 2428 deelnemers overleden, waarvan ongeveer een derde (833) aan hart- en vaatziekten.

 

Hoewel verschillende statistische modellen los werden gelaten op de data, was er geen significant verband tussen de totale sterfte en de gehaltes aan melkvetzuren vetzuren, noch tussen de sterfte aan hart- en vaatziekten. Sterker nog: een van de melkvetzuren (heptapentaanzuur) was geassocieerd met een 42 procent lagere kans op een beroerte.

In de groep 65-plussers hebben zich ook 1301 cardiovasculaire incidenten (hartaanval, beroerte) voorgedaan, maar ook die waren niet significant geassocieerd met de gehaltes aan melkvetzuren in bloed.

 

Voedingsadvies aan herziening toe

In een begeleidend persbericht stelt onderzoeker Otto dat dit onderzoek, samen met eerdere onderzoeken aangeeft dat de voedingsrichtlijnen voor volle melk en zuivelproducten aan herziening toe zijn. Ten eerste omdat volle melkproducten rijk zijn aan voedingsstoffen, die we niet alleen op jonge leeftijd, maar ook later in het leven nodig hebben. En ten tweede omdat vetarme zuivelproducten, zoals yoghurt en chocolademelk vaak grote hoeveelheden suiker bevatten, waardoor je nog verder van huis bent. Je hoeft je dus niet meer schuldig te voelen over guilty pleasures als het eten van een boterham met roomboter en 40+ kaas. Als het maar een bruine boterham is.

 

Tekst: Joost van Kasteren Beeld: Health Science Center, Houston