Melk: mag de witte motor een beetje groener?

Heerlijk dat wij als consumenten geen eieren vanuit een legbatterij meer kunnen kopen in de supermarkt! De kip is er (iets) beter van geworden en er is in de supermarkt nog genoeg te kiezen op eiergebied. Onder druk van dierenwelzijnsorganisaties gaat de plofkip hopelijk de winkel uit. Het kan dus: met elkaar de lat iets hoger leggen ten dienste van een iets diervriendelijker of duurzamer product. Niet door het introduceren van diervriendelijke producten naast de gangbare producten, met wéér een label erbij, maar door een minimumgrens te stellen. De meeste weilanden zijn monotone, strakgetrokken grasmatten. Maar waarom schiet het dan nog niet op met het stellen van eisen aan onze weidenatuur? Ondanks subsidies voor agrarisch natuurbeheer zijn de meeste weilanden monotone, strakgetrokken grasmatten geworden, waar weidevogels zoals de Grutto heel hard in aantal afnemen. Daarover zijn in toenemende mate zorgen. Ook omdat een grootschalige omslag op de boerenbedrijven niet wordt gemaakt. Minister Schouten werkt mede daarom aan een nieuwe visie om landbouw meer met natuur te verbinden. Wij zijn van mening dat supermarkten hierbij hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Zij kunnen het verschil maken! Helaas, dagelijks zien we de prijsvoordelen breed uitgemeten op televisie en ander media. Veel te halen voor nog minder is steevast de boodschap. Daarbij wordt geappelleerd aan gelukkige gezinnen die onbezorgd met wagentjes door de winkel gaan. Reclame voor verantwoorde producten mét een eerlijke prijs voor de boer is schaars. Dat is misschien lastig als je duizenden producten in de winkel hebt. Maar waarom doen we dit toch niet bij producten van Nederlandse (en Europese!) bodem waar de productie ervan steeds meer ten koste gaat van ons cultuurlandschap, inclusief weidevogels, insecten en andere natuur?  Veel te halen voor nog minder is steevast de boodschap. We doen een voorzet: laten we de afspraak maken dat we binnen 2 jaar alleen nog maar duurzaam geproduceerde melk en andere zuivel van Nederlandse bodem in de schappen hebben. De witte motor van een groener platteland - minder belastend voor het milieu, beter voor de koe en beter voor de weidevogels en andere boerennatuur. Wat is daarvoor nodig? Zeg betaal tien cent meer voor een pak melk aan de boer waarvoor bij de productie geen biociden en kunstmest wordt gebruikt en antibiotica alleen wordt voorgeschreven als de koeien ziek zijn. Kruidenrijk grasland met koeien die grotendeels buiten hebben gelopen. Die voer van eigen bodem eten. En waar, overal in het land, pas na het broedseizoen wordt gemaaid. Dat zou de innovatie in de melkveehouderij en daarmee in ons buitengebied aanjagen. Natuurlijk verdient dit verdere uitwerking en moet niet alleen de natuur maar zeker ook de boer hier beter van worden. Daar komen we wel uit. Maar voor nu: supermarkten, pak de handschoen op!"   Tekst: Geert de Snoo (Universiteit Leiden), Hens Runhaar (Universiteit Utrecht & Wageningen), Rene Verburg (Universiteit Utrecht) en Lyda Dik (Universiteit Wageningen). Beeld: Susan Rexwinkel